مالیات بر درآمد املاک
مالیات بر درآمد املاک یکی از مهم‌ترین منابع مالی دولت است که علاوه بر کنترل و هدایت بازار مسکن، در ایجاد عدالت اقتصادی نقش دارد. با افزایش و رشد سرمایه‌گذاری در بخش مسکن، درآمد املاک یک منبع درآمد مهم برای افراد است و دولت نیز در راستای تامین منابع مالی خود و تنظیم بازار، دریافت این مالیات را در دستور کار قرار داده است.
اگر مالک ملکی هستید و از آن اجاره دریافت می‌کنید، قطعا با اصطلاح مالیات بر درآمد آشنا هستید. در این مقاله از کافی نت امید آنلاین 24 با ساختار، ابعاد قانونی، نحوه محاسبه مالیات اجاره، نرخ‌های مالیاتی و شرایط معافیت از مالیات بر درآمد املاک آشنا خواهیم شد.
منظور از مالیات بر درآمد املاک چیست؟
مالیات بر درآمد املاک چیست؟ مالیات بر درآمد املاک یا (Property Income Tax) از مهم‌ترین مالیات‌هایی است که به عنوان منبع درآمد دولت به شمار می‌رود. مالیات بر درآمد املاک از جمله مالیات‌های مستقیم است که از اجاره دادن املاک و کسب درآمد از آن دریافت می‌شود. به عبارت دیگر، اگر فردی ملک خود را اجاره دهد، باید مبلغ مشخصی را طبق قانون، به عنوان مالیات بر درآمد املاک به دولت پرداخت کند.
در صورت عدم پرداخت مالیات بر درآمد املاک و مستغلات، فرد مشمول جریمه خواهد شد. بنابراین، اگر شخصی ملک و املاک خود را به اجاره مستاجرین دهد و نسبت به اجاره این املاک درآمدی کسب کند، باید با رعایت قوانین مالیاتی کشور، مالیات بر درآمد املاک خود را پرداخت کند. حال این مالیات انواع مختلفی را شامل می‌شود که مالکان باید با قوانین آن آشنا باشند.
مالیات بر مستغلات بر عهده کیست؟
مالیات بر مستغلات بر عهده کیست؟ معمولا پرداخت مالیات بر مستغلات، یعنی مالیات مربوط به املاک و اموال غیرمنقول بر عهده مالک و صاحب ملک است. طبق قانون، اگر ملکی را اجاره داده‌اید و از آن درآمد کسب می‌کنید، شما مشمول مالیات بر درآمد املاک هستید و باید مالیات درآمد خود را به دولت بپردازید. این وظیفه مستاجر نیست و خود مالک باید آن را پرداخت کند. اگر مالک ملک خالی و بدون سکنه داشته باشد نیز باید مالیات آن را پرداخت کند.
ممکن است طرفین مالک و مستاجر برای پرداخت مالیات بر درآمد املاک با یکدیگر توافق کنند که مستاجر مالیات را پرداخت کند، اما به طور کلی و از نظر قانونی، مسئول نهایی مالیات بر درآمد املاک، خود مالک است.
قوانین مربوط به مالیات بر درآمد املاک
طبق قوانین مالیات‌های مستقیم در کشور ایران، ماده 52 تا 57 به طور خاص به مالیات بر درآمد املاک و مستغلات اختصاص پیدا کرده است. قانون مالیات بر درآمد و املاک برای عدالت مالیاتی وضع شده است و در کل به این موضوع اشاره دارد هر کسی که از ملک خود درآمدی کسب می‌کند، باید مالیات آن را بپردازد. خلاصه این قوانین شامل موارد زیر می‌باشد:
ماده 52
طبق ماده 52، تمام افراد حقیقی یا حقوقی که ملک خود را اجاره داده‌اند و از طریق آن به درآمد رسیده‌اند، مشمول مالیات بر درآمد املاک می‌شوند. این شامل تمامی املاک از جمله خانه، مغازه یا املاک دیگر است.
ماده 53
طبق ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم، نحوه محاسبه مالیات بر درآمد شامل درآمد سالانه از اجاره ملک و کاهش 25% آن به عنوان هزینه‌ها و استهلاک است. سپس، مبنای محاسبه پس از کاهش آن 25% خواهد بود.
ماده 54
طبق قانون مالیات‌های مستقیم، اگر مالک اجاره‌نامه رسمی نداشته باشد یا مبلغ اجاره ثبت شده از عرف آن کمتر باشد، اداره مالیات مبلغ اجاره را تخمین می‌زند. سپس، میزان مالیات بر مستغلات اجاره از این مبلغ محاسبه می‌شود.
ماده 55
طبق ماده 55 قانون مالیات‌های مستقیم و مربوط به مالیات بر درآمد املاک، اگر صاحب ملک خود نیز در محل دیگری ملکی را اجاره کرده باشد، باید به دولت اطلاع دهد تا در محاسبه مالیات تعدیل یا معافیت لحاظ گردد.
ماده 56
در این ماده به وظایف دولت و سازمان امور مالیاتی برای مالیات املاک، رسیدگی، نظارت و اخذ آن پرداخته شده است.
ماده 57
طبق ماده 57 قانون مالیات‌های مستقیم، برخی از افراد مشمول معافیت‌های مالیاتی هستند. در صورتی که مشمولین حقیقی هیچ درآمد دیگری نداشته باشند، باید به این ماده مراجعه کنند. حقوق بازنشستگی، جوایز و سود سپرده‌های بانکی به عنوان درآمد شناخته نمی‌شوند.
انواع مالیات‌های مربوط به املاک و مستغلات
ممکن است فکر کنید که مالیات بر درآمد املاک تنها مالیاتی است که به املاک مرتبط است. اما این‌گونه نیست و چندین مالیات وجود دارد که به املاک و مستغلات آن مربوط می‌شوند. برای آگاهی بیشتر از انواع مالیات املاک به جدول زیر توجه کنید.
| نوع مالیات | تعریف مالیات | مبنای قانونی مالیات |
| مالیات بر درآمد اجاره املاک | مالیاتی است بر درآمد افراد از اجاره دادن املاک و مستغلات شامل می‌شود. | مواد 52 تا 57 قانون مالیات‌های مستقیم |
| مالیات بر مستغلات خالی | این مالیات برای املاک خالی از سکنه در نظر گرفته شده است تا از احتکار املاک جلوگیری شود. | ماده 54 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم |
| مالیات بر نقل و انتقال املاک | این مالیات هنگام فروش یا انتقال سند ملک از فروشنده دریافت می‌شود. | ماده 59 قانون مالیات‌های مستقیم |
| مالیات بر ارث املاک | اگر ملکی به ارث برسد، وراث پس از انحصار وراثت باید نسبت به پرداخت مالیات آن طبق ارزش روز ملک، اقدام نمایند. | مواد 17 تا 43 قانون مالیات‌های مستقیم |
| مالیات بر خانه‌های لوکس | مالیات خانه‌های لوکس مشمول خانه‌ها و واحدهای مسکونی است که ارزش بالایی دارند. | تبصره بودجه سالانه کشور |
نرخ مالیات بر درآمد املاک
طبق ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم، نرخ مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۴، درآمد مشمول مالیات شامل 75% از کل اجارهبها می‌باشد. دولت این اجازه را به افراد داده است که 25% از هزینه کل را به عنوان هزینه‌ها، استهلاک و تعهدات مالک کسر کنند. سپس، میزان مالیات پرداختی از 75% مابقی محاسبه می‌شود. جدول مالیات املاک نیز به شرح زیر است:
| درآمد مشمول مالیات سالانه (تومان) | نرخ مالیات قابل پرداخت |
| درآمد تا 200,000,00 میلیون تومان | 15% |
| درآمد از 200,000,000 تا 400,000,00 میلیون تومان | 20% |
| درآمد بالای 400,000,000 میلیون تومان | 25% |
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد املاک
برای محاسبه مالیات بر درآمد املاک، باید طبق قانون مالیات‌های مستقیم پیش روید. این نوع مالیات به درآمد حاصل از اجاره یا بهره‌داری املاک تعلق می‌گیرد و بر اساس قوانین محاسبه می‌شود. مودیان باید برای جلوگیری از هرگونه مشکلات احتمالی، با نحوه محاسبه مالیات بر درآمد املاک مانند محاسبه آنلاین مالیات بر اجاره مغازه آشنا باشند. در ادامه، نحوه محاسبه مالیات بر درآمد املاک را قرار داده‌ایم:
تعیین درآمد
طبق ماده ۵۳ قانون مالیات‌های مستقیم، پس از کسر ۲۵% کل اجارهبها، 75% از مبلغ مشمول مالیات است. محاسبه مالیات نیز بر اساس نوع موجر که در جدول فوق بررسی کردیم، انجام می‌گیرد.
محاسبه مالیات برای قراردادهای رهن و اجاره
اگر قرارداد به صورت رهن و اجاره باشد، مبلغ رهن باید به اجاره تبدیل شود. بنابراین، مبلغ رهن را در 18% ضرب کنید و آن را به اجاره‌بهای سالانه بیفزایید. سپس، 75% از مجموع این مبلغ را به عنوان درآمدی که مشمول مالیات بر درآمد املاک است، در نظر بگیرید.
- مثال:
فرض کنید که یک ملک را با مبلغ رهن 300 میلیون تومان و ماهیانه 6 میلیون تومان مورد اجاره قرار داده‌اید. برای محاسبه آنلاین مالیات بر اجاره طبق فرمول زیر پیش بروید.
- ابتدا میزان اجاره سالانه را محاسبه کنید.
6 × 12 = 72 میلیون تومان
- سپس، مبلغ رهن را به اجاره تبدیل کنید.
300 × 18% = 54 میلیون تومان
- جمع کل درآمد سالانه را به دست آورید.
72 + 54 = 126 میلیون تومان
- اکنون، باید درآمدی که مشمول مالیات می‌شود را محاسبه کنید. مقدار به دست آمده، مشمول مالیات خواهد شد.
126 × 75% = 94.5 میلیون تومان
- طبق موارد فوق، درآمد شما کمتر از 200 میلیون تومان است و نرخ مشمول مالیات بر درآمد املاک نیز برابر با 15% خواهد بود.
94.5 × 15% = 14.175 میلیون تومان
- بنابراین، مبلغ مالیات بر درآمد املاک شما معادل با 14.175 میلیون تومان خواهد بود که باید آن را در سامانه مالیات املاک و مستغلات پرداخت نمایید.
مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک
مهلت ارسال اظهارنامه و پرداخت مالیات بر درآمد اجاره ملک سال 1403 طبق ماده 80 قانون مالیات‌های مستقیم، برای اشخاص عادی و حقیقی تا پایان تیرماه می‌باشد. این افراد باید یک اظهارنامه جدا و مخصوص اجاره ملک تهیه کنند و آن را در سامانه بارگذاری نمایند.
در مقابل، اشخاص حقوقی از جمله موسسات یا شرکت‌ها، نیازی به تهیه اظهارنامه جدا برای اجاره ملک ندارند. آن‌ها باید تا پایان خرداد ماه، تمامی درآمدهای خود از جمله اجاره ملک را در اظهارنامه عملکرد سالانه قرار دارند و در سامانه بارگذاری نمایند. بنابراین، مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی برای افراد حقیقی تا پایان تیر و برای افراد حقوقی تا پایان خرداد خواهد بود. توجه به این مهلت قانونی برای جلوگیری از هرگونه مشکل از جمله جریمه و … ضروری است.
سامانه ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک
اظهارنامه اجاره املاک تنها مخصوص اشخاص حقیقی است. به عبارت دیگر، فرض کنید که شما یک فرد عادی هستید که یک ملک را مورد اجاره قرار داده‌اید. شما از این ملک اجارهبها دریافت می‌کنید و این مبلغ مشمول مالیات بر درآمد املاک است. بنابراین، شما باید به صورت جداگانه یک اظهارنامه اجاره املاک تهیه کنید و آن را در سامانه estr.tax.gov.ir تکمیل نمایید. اما اگر شما یک فرد حقوقی مانند شرکت هستید، نیازی به تهیه یک اظهارنامه اجاره املاک نیست. چراکه درآمد اجاره را در اظهارنامه عملکرد سالانه شرکت وارد می‌کنید و همان فرم کلی برای ارسال اظهارنامه کفایت می‌کند.
نحوه ثبت نام و ارسال اظهارنامه اجاره املاک
همان‌طور که در موارد فوق ذکر کردیم، اشخاص حقیقی باید نسبت به ارائه اظهارنامه اجاره املاک اقدام نمایند. اگر با مراحل ثبت نام و ارسال اظهارنامه مالیاتی آشنایی کافی ندارید، مراحل زیر را دنبال کنید.
- برای پرداخت مالیات بر درآمد املاک ابتدا باید در سامانه مالیاتی کشور ثبت نام کنید. به آدرس tax.gov.ir مراجعه کنید و از طریق منوی سمت راست، روی گزینه ثبت نام الکترونیکی کلیک کنید. سپس، فرم‌ها و مشخصات مورد نظر را تکمیل کنید و در انتها نام کاربری و رمز عبور مالیاتی را دریافت نمایید.
- در مرحله دوم، به سامانه اظهارنامه اجاره مراجعه کنید تا ثبت نام اظهارنامه اجاره املاک را انجام دهید.
- اظهارنامه اجاره املاک را تکمیل کنید. این اظهارنامه باید شامل اطلاعاتی از جمله کد پستی ملک، مبلغ رهن و اجاره، مدت قرارداد و مشخصات مستاجر باشد. با وارد کردن این اطلاعات، سیستم به صورت خودکار درآمد سالانه و مالیات متعلقه شما را محاسبه می‌کند.
- پس از بررسی اطلاعات، گزینه تایید نهایی و ارسال اظهارنامه را انتخاب کنید و در صورت نیاز، مالیات خود را به صورت آنلاین پرداخت نمایید و قبض آن را چاپ کنید.
- اشخاص حقیقی برای ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک ۱۴۰۳ تا تاریخ ۳۱ تیر ۱۴۰۴ مهلت دارند.
جریمه عدم پرداخت مالیات بر درآمد املاک
در صورت بی‌توجهی به مالیات بر درآمد املاک و عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی، مودیان مالیاتی با جریمه‌های نابخشودنی مواجه خواهند شد. این جریمه‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
جریمه عدم تسلیم اظهارنامه در مهلت مقرر
اگر مودیان مالیاتی نسبت به ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر اقدام نکنند، مشمول جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی خواهند شد. این جریمه برای اشخاص حقیقی شامل 10% از مالیات متعلق و برای اشخاص حقوقی شامل 30% از مالیات متعلق می‌باشد.
جریمه تاخیر در پرداخت مالیات
جریمه تاخیر در پرداخت مالیات به صورت روزانه محاسبه می‌شود و برای اشخاص حقیقی و حقوقی برابر با 0.25% می‌باشد که معادل حدود 7.5% در ماه است.
جریمه عدم ثبت درآمد اجاره و کتمان درآمد
اگر اشخاص نسبت به اعلام درآمد حاصل از اجاره املاک خود اقدام نکنند و سازمان مالیاتی آن را متوجه شود، آن‌ها مشمول جریمه کتمان درآمد خواهند شد. این جریمه معادل 30% از مالیات متعلق است و معمولا بخشیده نمی‌شود.
معافیت‌های مالیات بر درآمد املاک
پس از آشنایی با انواع مالیات بر درآمد املاک و مستغلات، آگاهی از معافیت‌ها نیز می‌تواند کاربردی و مفید باشد. در قانون مالیات‌های مستقیم، در راستای حمایت از اقشار مختلف و به منظور رعایت عدالت مالیاتی، معافیت‌هایی برای مودیان مالیاتی در نظر گرفته شده است. آشنایی با این معافیت‌ها کمک شایانی به قرار گرفتن در مسیر هوشمندانه می‌کند. لیست معافیت‌های مالیات بر درآمد املاک را در این مقاله از کافی نت امید آماده کرده‌ایم و به شرح زیر می‌باشد. اگر نمی‌دانید که چگونه مالیات کمتری بدهیم، قوانین زیر را دنبال کنید.
استفاده بستگان از ملک
طبق قانون، اگر مالک خانه خود را به صورت رایگان در اختیار بستگان نزدیک از جمله پدر، مادر، همسر، فرزندان، پدربزرگ، مادربزرگ یا افراد تحت تکفل خود قرار دهد، مشمول مالیات بر درآمد املاک نمی‌شود. زیرا این فرد درآمدی را کسب نکرده است و نیازی به پرداخت مالیات نیست. یکی از مالیات‌های مربوط به املاک و بستگان، مالیات بر ارث املاک قولنامه ای است. اگر اطلاعات کافی در مورد این نوع مالیات را ندارید، با کافی نت امید آنلاین تماس بگیرید.
اشخاص حقیقی و تنها منبع درآمد
اگر فردی درآمدی به جز اجاره دادن ملک خود نداشته باشد و سقف اجاره دریافتی او از معافیت مالیاتی سالانه کمتر باشد، این فرد مشمول پرداخت مالیات بر درآمد املاک نمی‌شود. این مبلغ برای سال 1403 حدود 120 میلیون تومان در سال است. یعنی اگر اجاره دریافتی از این مبلغ کمتر باشد، فرد مشمول مالیات نمی‌شود.
سکونت موقت در ملک فروخته شده
در صورتی که فردی خانه یا ملک خود را به فروش برساند و با رضایت خریدار تا حداکثر 6 ماه بعد از فروش نیز در ملک سکونت داشته باشد، اقامت او اجاره تلقی نمی‌شود. بنابراین، از پرداخت مالیات بر درآمد املاک معاف است.
در صورت موجر بودن مالک
اگر فردی ملکی را مورد اجاره داده باشد، اما خود نیز در ملک دیگری مستاجر باشد، تا سقف مبلغی که بابت اجاره پرداخت می‌کند، از درآمد اجاره‌اش مالیات نمی‌گیرد. به این مثال توجه کنید. اگر فردی از ملکی که اجاره داده است 10 میلیون تومان اجاره بگیرد و خود نیز 6 میلیون تومان اجاره بدهد، مالیات بر درآمد املاک او 4 میلیون تومان خواهد بود بود. به عبارت دیگر، تنها آن 4 میلیون تومان مشمول مالیات می‌شود.
ساختمان‌های بیش از 3 واحد
اگر مالک مجتمع و ساختمانی را با بیش از 3 واحد مسکونی ساخته باشد و این ساخت و ساز مطابق با الگوی مصرف مسکن از سوی وزارت مسکن باشد، اجاره آن واحدها معاف از مالیات خواهد بود. هدف از این قانون تشویق به ساخت و ساز مسکن به صورت مقرون به صرفه است. اگر برای ثبت نام مسکن ملی به کمک نیاز دارید، می‌توانید با کارشناسان کافی نت امید تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنیم.
خانه‌های سازمانی
اگر شرکت یا موسسه‌ای خانه‌هایی را برای کارمندان خود در نظر بگیرد و هیچ اجاره‌ای از آن‌ها دریافت نکند، این املاک معاف از مالیات هستند و پرداخت مالیات خانه مسکونی برای خانه‌های سازمانی معاف است.
ملک در اختیار نهادهای دولتی
اگر ملکی به صورت رایگان و بدون دریافت اجارهبها در اختیار نهادهای دولتی از جمله وزارتخانه‌ها، شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و موسسات دولتی قرار بگیرد، مشمول مالیات نمی‌شود. طبق قانون، این معافیت به دلیل کمک به نهادهای دولتی وضع شده است.
املاک با متراژ پایین
طبق قانون مالیات‌های مستقیم، اگر زیر بنای مفید ملک در تهران کمتر از 150 متر و در سایر شهرها کمتر از 200 متر باشد و کاربری ملک مسکونی باشد، این املاک از پرداخت مالیات بر درآمد املاک معاف هستند. هدف از این قانون نیز حمایت از مالکان املاک کوچک و اقشار متوسط است.
ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک در کافی نت امید آنلاین
اگر صاحب ملک هستید و از طریق اجاره دادن املاک خود درآمد کسب می‌کنید، باید مالیات بر درآمد املاک خود را به دولت پرداخت کنید. همان‌طور که در این مقاله ذکر کردیم، مودیان مالیاتی موظف هستند تا پایان تیرماه نسبت به ثبت نام اظهارنامه مالیاتی و ارسال آن اقدام نمایند. کافی نت امید آنلاین یکی از مراکز معتبر در تهران است که می‌توانید خدمات مختلفی از جمله ارسال اظهارنامه مالیاتی در کافی نت را دریافت کنید. انجام تمامی خدمات مربوط به امور مالیاتی توسط کارشناسان حرفه‌ای و باتجربه صورت می‌گیرد و همه مراحل با دقت بالایی انجام می‌شود. در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره 09102560300 تماس بگیرید.
کلام آخر
مالیات بر درآمد املاک یکی از منابع مهم درآمدی دولت است که همه مودیان مالیاتی مشمول آن، باید با قوانین و نحوه پرداخت آشنایی داشته باشند. در این مقاله از کافی نت امید آنلاین با آموزش مالیات بر درآمد املاک آشنا شدیم. شناخت دقیق قوانین مالیاتی و آشنایی با نحوه محاسبه مالیات کمک شایانی به جلوگیری از جریمه‌ها و مشکلات مالیاتی می‌کند. اگر برای پرداخت مالیات و تسلیم اظهارنامه مالیاتی با مشکل مواجه هستید یا زمان کافی ندارید، می‌توانید با کارشناسان کافی نت امید آنلاین تماس بگیرید یا به صورت حضوری به آدرس ما در تهران، ظفر مراجعه نمایید.
سوالات متداول
چه کسانی مشمول مالیات بر درآمد املاک هستند؟
تمام افراد حقیقی و حقوقی که صاحب املاک هستند و آن را مورد اجاره داده‌اند و از طریق آن درآمد کسب می‌کنند، مشمول مالیات بر درآمد املاک هستند و باید اظهارنامه مالیاتی خود را به دولت ارائه دهند.
اگر خانه را فقط رهن بدهیم و اجاره نگیریم باید مالیات بدهیم؟
بله، حتی در صورت رهن و عدم دریافت اجاره ماهانه، باید مبلغ رهن را طبق آموزش در این مقاله به اجاره تبدیل کنید و مالیات بر درآمد املاک را محاسبه نمایید.
بدون دیدگاه