راهنمای کامل پرداخت مالیات بر ارث در ایران
مالیات بر ارث یکی از جنبه‌های مهم نظام مالیاتی به شمار می‌رود. پس از مرگ افراد، وارث یا وراث او باید نسبت به پرداخت مالیات بر ارث تمامی اموال اقدام نمایند. این مالیات قوانین مختص به خود را دارد و وراث باید طبق قوانین عمل کنند. مالیات بر ارث چقدر است؟ قانون تمامی بستگان متوفی را طبقه‌بندی کرده است و هر کدام باید بر اساس قوانین، نرخ مشخصی از مالیات بر ارث را به دولت پرداخت نمایند. در این مقاله از وب سایت کافی نت امید آنلاین، راهنمای جامعی از مالیات بر ارث و معافیت‌های مالیاتی ارث را قرار داده‌ایم. در صورت نیاز به ثبت اظهارنامه مالیاتی می‌توانید با ما در ارتباط باشید. مالیات بر ارث و مالیات بر درآمد متوفی دو نوع مالیات متفاوت هستند که به دارایی او مربوط می‌شوند.
مالیات بر ارث چیست؟
منظور از مالیات بر ارث نوعی مالیات مستقیم است که پس از مرگ افراد به حساب دولت واریز می‌شود. این مالیات بر اموال و دارایی‌های متوفی که به ورثه انتقال میابد، اعمال می‌شود. بنابراین، هرگاه شخصی فوت کند و اموالی از او باقی بماند، کسانی که این اموال را به ارث می‌برند، باید مالیات آن را به دولت پرداخت کنند. مالیات ارث در بیشتر کشورها وجود دارد، اما قوانین آن متفاوت است. این مالیات در کشورهایی از جمله بریتانیا، ایالات متحده، فرانسه، آلمان، ژاپن و کره جنوبی از ورثه دریافت می‌شود. در مقابل، در کشورهایی مانند سوئد و نروژ قانون مالیات بر ارث وجود ندارد. هدف از دریافت مالیات بر ارث، تامین منابع مالی دولت و توزیع عادلانه ثروت در جامعه است. کارشناسی اموال متوفی برای قیمت‌گذاری انجام می‌شود.
انواع مالیات بر ارث
همان‌طور که در بالا گفتیم، مالیات بر اثر پس از فوت فرد از وراث او دریافت می‌شود. این مالیات شامل دارایی‌های متنوع متوفی از جمله املاک و مستغلات، انواع وسیله نقلیه، سهام و سود آن، سپرده بانکی، اوراق مشارکت و اوراق بهادار می‌شود. در ادامه هر کدام از انواع مالیات بر ارث را معرفی خواهیم کرد. نرخ مالیات طبقات وراث در جدول مالیات بر ارث قرار دارد.
مالیات بر املاک و مستغلات
اصلی‌ترین مالیات بر ارث، مالیات بر املاک متوفی است. هرگونه املاک فرد از جمله خانه، زمین یا آپارتمان شامل مالیات شده و نرخ مالیات آن به موقعیت جغرافیایی و ارزش ملک بستگی دارد. کمیسیون املاک سازمان مالیاتی، املاک متوفی را قیمت‌گذاری کرده و میزان مالیات بر ارث ملک را مشخص می‌کند. مالیات بر ارث املاک متوفی برای وراث طبقه اول 7,5 درصد است و باید آن را پرداخت کنند تا امکان انتقال آن فراهم شود. برای محاسبه آنلاین مالیات بر ارث ملک مسکونی با کارشناسان امید آنلاین تماس بگیرید.
مالیات بر ارث انواع وسیله نقلیه
تمام وسایل نقلیه متوفی اعم از خودرو، موتورسیکلت، قایق و هواپیما شامل مالیات بر ارث هستند و وراث باید مالیات آن‌ها را به دولت پرداخت نمایند. نرخ مالیات این لوازم نقلیه از جمله مالیات بر خودرو متوفی به میزان ارزش آن‌ها بستگی دارد. وراث طبقه اول باید 2 درصد از ارزش خودرو را به عنوان مالیات بر ارث خودرو پرداخت نمایند. برای استعلام مالیات نقل و انتقال خودرو با امید آنلاین تماس بگیرید.
مالیات بر دارایی‌های نقدی
منظور از دارایی‌های نقدی متوفی هر گونه پول نقدی است که به وراث او منتقل می‌شود. این پول شامل حساب‌های بانکی، سپرده‌های نقدی و هرگونه منابع مالی مشابه است. نرخ مالیات برای این دارایی‌ها کم‌تر از دارایی‌های دیگر است و به میزان ثروت متوفی بستگی دارد.
مالیات بر سهام و اوراق بهادار
دارایی‌های فرد متوفی از جمله سهام، اوراق قرضه و ابزارهای مالی شامل مالیات بر ارث می‌شوند و جزء میراث او به شمار می‌رود. ارزش این دارایی‌ها با توجه به زمان مرگ متوفی محاسبه و به وارث منتقل می‌شوند. نرخ مالیات بر ارث سهام و دارایی‌های دیگر نیز طبق قانون کشور محاسبه می‌شود. مالیات بر ارث سپرده‌های بانکی، اوراق بهادار و مالیات بر سهام متوفی برای وراث طبقه اول 3 درصد است.
مالیات بر سرقفلی یا حق کسب
حق سرقفلی یا حق کسب و پیشه فرد متوفی نیز شامل مالیات بر ارث می‌شود. منظور از حق کسب و پیشه، حقوقی است که به محل کسب و کار یا تجارت متوفی مربوط می‌شود. وراث طبقه اول موظف هستند 3 درصد از ارزش آن را به دولت بپردازند. ارزش این حق توسط امور مالیاتی محاسبه می‌شود و پس از پرداخت مالیات بر ارث، این حق به وراث منتقل می‌شود. اگر متوفی کالایی در گمرک داشته باشد، وارث باید مالیات بر ارث و گمرک را نیز پرداخت کند.
مالیات بر ارث سایر دارایی‌های متوفی
سایر دارایی‌های متوفی از جمله طلا و جواهرات، آثار هنری و کلکسیونی، اشیای قیمتی و کالاهای تجاری نیز شامل مالیات بر ارث می‌شود. نرخ مالیات این دارایی‌ها نیز از 10 تا 30 درصد متغیر است. برای آشنایی با تفاوت مالیات بر ارث و مالیات بر نقل و انتقال می‌توانید با مشاوران امید آنلاین تماس بگیرید.
اموال معاف از مالیات بر ارث
همان‌طور که اموال متوفی مشمول مالیات بر ارث می‌شوند، برخی از دارایی‌ها و اموالی نیز از این مالیات معاف هستند. بنابراین، این اموال نیازی به محاسبه مالیات ندارند و به عنوان اموال معاف از مالیات شناخته می‌شوند. معافیت مالیات بر ارث به دو بخش تقسیم می‌شود. دسته اول مربوط به قانون جدید و دسته دوم مربوط به قانون قدیم و قبل از سال 1395 است. به عبارت دیگر، معاف از مالیات برای تاریخ فوت سال 1395 به قبل شامل قانون قدیم می‌شود. نرخ مالیات بر ارث در قانون قدیم و جدید یکسان است اما در قانون قدیم، تعداد اموال معافیت از مالیات بر ارث بیشتر است. مالیات بر ارث و بیمه متوفی مربوط به دارایی فرد هستند و باید کارشناسی شوند.
توجه کنید که این قوانین به صورت دوره‌ای تغییر می‌کنند، بهتر است برای اطمینان دقیق به آخرین نسخه قانون مراجعه کنید یا با یک مشاور مالیاتی صحبت کنید. این اموال و دارایی‌ها طبق قانون جدید شامل موارد زیر هستند:
- اثاثیه منزل متوفی از جمله مبلمان، لوازم خانگی، لباس و لوازم شخصی
- بیمه‌های عمر و مبالغ پرداختی برای آن‌ها
- اموال اهدایی و وقف به موسسات دولتی
- خسارت‌های فوت و دیه
- هزینه‌های تشییع جنازه و کفن و دفن متوفی
- وجوه بازنشستگی
- بدهی‌های متوفی
تکلیف بدهی متوفی از مالیات بر ارث
بدهی‌های فرد فوت شده به طور مستقیم بر میزان مالیات بر ارث او تاثیرگذار است. پیش از محاسبه مالیات بر ارث، تمامی بدهی‌های متوفی محاسبه شده و از ارزش کل اموال او کسر می‌شود. بنابراین، بر مالیات بر ارث نیز اثر دارد. وراث موظف به پرداخت مالیات بر ارث تمامی اموال به غیر از بدهی‌ها هستند. این شامل بدهی‌های بانکی، بدهی‌های مالیاتی، بدهی اجاره‌‌بها، بدهی چک برگشتی، قبوض پرداخت نشده و دیون قضایی می‌باشد. بهتر است برای انجام مراحل قانونی کسر بدهی از اموال متوفی از مشاوره تخصصی کمک بگیرید.
نرخ مالیات بر ارث سال 1403
نرخ مالیات بر ارث سال 1403 بر طبق قانون مالیاتی تقسیم می‌شود. این نرخ با توجه به نوع دارایی‌ها و رابطه وراث با متوفی و میزان سهم الارث متفاوت است. در اینجا، این نرخ را برای هر دارایی و طبقات وراث قرار داده‌ایم.
نرخ مالیات بر ارث املاک و مستغلات:
- طبقه اول 7.5 درصد
- طبقه دوم 15 درصد
- طبقه سوم 30 درصد
نرخ مالیات بر ارث وسایل نقلیه:
- طبقه اول 2 درصد
- طبقه دوم 4 درصد
- طبقه سوم 8 درصد
نرخ مالیات بر ارث سپرده‌های بانکی و اوراق بهادار:
- طبقه اول 3 درصد
- طبقه دوم 6 درصد
- طبقه سوم 12 درصد
نرخ مالیات بر ارث حق کسب و سرقفلی:
- طبقه اول 3 درصد
- طبقه دوم 6 درصد
- طبقه سوم 12 درصد
نرخ مالیات بر ارث سایر دارایی‌ها :
- طبقه اول 10 درصد
- طبقه دوم 20 درصد
- طبقه سوم 30 درصد
طبقه‌بندی وراث مشمول ارث
وقتی شخصی فوت می‌کند، اموال او پس از محاسبه مالیات تقسیم ارث شده و به وراث منتقل می‌شود. در کشور ایران وراث و خویشاوندان متوفی به سه گروه دسته‌بندی می‌شوند و نرخ مالیات بر ارث طبق آن محاسبه می‌شود. این گروه‌بندی به نام طبقه اول، طبقه دوم و طبقه سوم شناخته می‌شود. طبق قانون مدنی مالیات بر ارث در ایران، تا زمانی که وراث طبقه اول حضور داشته باشند، وراث طبقه دوم و سوم از ارث محروم هستند و اموالی به آن‌ها تعلق پیدا نخواهد کرد. این طبقه‌بندی به شکل زیر است:
- طبقه اول وراث
این طبقه شامل نزدیک‌ترین افراد به متوفی است. پدر و مادر، همسر، فرزندان و نوه‌ها شامل وراث طبقه اول هستند. نوه‌ها در صورتی مشمول دریافت ارث می‌شوند که فرزند متوفی نیز فوت کرده باشد.
- طبقه دوم وراث
طبقه دوم وراث شامل خویشاوندان درجه دوم متوفی هستند. این خویشاوندان پدربزرگ و مادربزرگ، خواهر و برادر، خواهرزاده‌ها و برادرزاده‌ها هستند. این افراد در صورتی ارث می‌برند که هیچ وراثی از طبقه اول وجود نداشته باشد.
- طبقه سوم وراث
طبقه سوم وراث خویشاوندان غیرمستقیم‌تر متوفی هستند. این خویشاوندان شامل عمو، دایی، خاله، عمه و فرزندان آن‌ها هستند. این افراد در صورتی از اموال و دارایی‌های متوفی ارث می‌برند که هیچ وراثی از طبقه اول و دوم وجود نداشته باشد.
قوانین مالیات ارثیه
برای تعیین و پرداخت مالیات بر ارث، باید با قوانین مالیات ارثیه آشنا باشید. وراث باید مالیات بر ارث را پرداخت کنند تا مشمول جریمه نشوند و فرار مالیاتی به شمار نروند. هر کدام از اموال فرد نیز نرخ مشخصی از مالیات را شامل می‌شود که وراث باید آن را به دولت پرداخت کنند.
قوانین جدید و قدیم مالیات بر ارث در ایران
در کشور ایران، قوانین مالیات بر ارث در سال 1403 تغییر کرده‌اند و به قوانین جدید و قدیم تقسیم‌بندی می‌شود. طبق قانون قدیم، وراث متوفی موظف به ارائه اظهارنامه مالیاتی به اداره امور مالیاتی بودند تا گواهی انحصار وراثت را دریافت کنند. تمام اموال و دارایی‌های متوفی باید در این اظهارنامه قرار می‌گرفت و اگر این اظهارنامه را ارائه نمی‌کردند، امکان انتقال اموال وجود نداشت. اما در قانون جدید، ارائه اظهارنامه مالیاتی الزامی نیست و فرآیند انحصار وراثت تسهیل شده است. وراث می‌توانند بدون ارائه اظهارنامه، گواهی انحصار وراثت را دریافت کرده و مالیات هر کدام از اموال را به صورت جداگانه به دولت پرداخت نمایند.
در قانون قدیم تمامی اموال متوفی را در یک اظهارنامه مالیات بر ارث ارائه می‌کردند. سپس، مالیات را به صورت یک‌جا برای تمامی اموال محاسبه شده و وراث این مالیات را به صورت یک‌جا پرداخت می‌کردند. در قانون جدید، تمامی اموال از جمله خودرو، سپرده بانکی و ملک به صورت جداگانه نرخ مالیات مشخصی دارند و وراث نیازی به پرداخت مالیات بر ارث به صورت یک‌جا نخواهند داشت. این امر باعث کاهش فشار مالی بر وراث خواهد شد. نمونه پر شده اظهارنامه مالیات بر ارث می‌تواند به شما کمک کند تا مراحل را به راحتی انجام دهید.
چگونه نرخ مالیات بر ارث را محاسبه کنیم؟
همان‌طور که گفتیم، نرخ مالیات بر ارث طبق قانون جدید محاسبه می‌شود. این مالیات در چندین مرحله تعیین و محاسبه می‌شود. ابتدا ارزش روز دارایی‌ها مانند خودرو یا ملک مشخص می‌شود. سپس، با توجه به طبقه‌بندی وراث متوفی، نرخ مالیات این اموال تعیین می‌شود. در این مقاله نحوه طبقه‌بندی وراث و نرخ مالیات برای هر گروه را بررسی کردیم. پس از تعیین نرخ، می‌توان مالیات بر ارث را محاسبه کرد. برای نحوه محاسبه مالیات بر ارث نیز ارزش روز دارایی را ضرب‌در نرخ کرده و مالیات بر ارث مشخص می‌شود. در نهایت، مبلغ محاسبه شده برای هر کدام از دارایی‌های متوفی به حساب دولت واریز می‌شود. محاسبه مالیات بر ارث آنلاین را می‌توانید در کافی نت امید آنلاین انجام دهید.
روند پرداخت مالیات بر ارث و معافیت‌های مالیاتی
روند پرداخت مالیات بر ارث از سامانه ersportal.tax.gov.ir انجام می‌شود. وراث باید به این سامانه مراجعه کرده و مراحل پرداخت مالیات بر ارث را انجام دهند. گواهی انحصار وراثت را از دادگاه دریافت کرده و ارزش روز اموال را محاسبه نمایند. سپس، معافیت مالیات بر ارث را بررسی کرده و نرخ مالیات بر ارث تمامی اموال متوفی را مشخص نمایند و اقدام به پرداخت کنند. در صورت نیاز به کمک برای انجام این مراحل، می‌توانید به صورت حضوری و غیرحضوری با کافی نت امید آنلاین در ارتباط باشید تا کارشناسان ما مراحل ثبت اظهارنامه مالیاتی را به درستی برای شما انجام دهند. معافیت مالیات بر ارث ملک طبق شرایط خاصی امکان‌پذیر است.
مهلت پرداخت مالیات بر ارث
طبق قانون، پرداخت مالیات بر ارث دارای محدودیت زمانی است. وراث موظف هستند در مهلت قانونی تا یک سال بعد از فوت متوفی، اظهارنامه مالیاتی را ارائه کرده و گواهی انحصار وراثت را دریافت نمایند. اگر در موعد مقرر این اقدام صورت نگیرد، نقل و انتقالات اموال متوفی به وراث با مشکل مواجه خواهد شد. بنابراین، بهتر است در مهلت مشخص برای پرداخت مالیات بر ارث اقدام نمایید. برای مشاهده جدول مالیات بر ارث ملک مسکونی با کارشناسان امید آنلاین تماس بگیرید.
مدارک لازم برای پرداخت مالیات بر ارث
یکی از سوالات وراث جهت اقدام برای پرداخت مالیات بر ارث، مدارک لازم است. برای طی کردن مراحل پرداخت مالیات بر ارث، اسناد مورد نیاز برای پرداخت مالیات بر ارث را همراه داشته باشید:
- کپی شناسنامه و کارت ملی متوفی و ورثه
- گواهی فوت متوفی
- گواهی انحصار وراثت
- اظهارنامه مالیاتی
- مدارک مربوط به دارایی‌ها از جمله اسناد و صورت‌حساب‌ها
- مدارک مربوط به بدهی‌های متوفی
کلام آخر
مالیات بر ارث یک تعهد قانونی است که وراث متوفی باید در مهلت مشخص نسبت به پرداخت آن اقدام نمایند. عدم پرداخت این مالیات می‌تواند باعث جریمه و هزینه‌های اضافی برای وراث شود. بهترین روش برای محاسبه مالیات بر ارث و بررسی انواع معاف از مالیات و تخفیفی، مشاوره با یک متخصص مالیاتی است. کافی نت امید آنلاین برای ثبت اظهارنامه مالیاتی و اقدامات مربوط به سامانه مالیاتی، به صورت حضوری و غیرحضوری در خدمت شما است. برای استعلام گواهی مالیات بر ارث می‌توانید با مشاوران ما تماس بگیرید.
بدون دیدگاه